Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. կաթողիկոսի հրաւէրով, այս օրերուն Լիբանան կը գտնուի Միջազգային քրէական դատարանի նախկին դատախազ (2003 - 2012) Լուիս Մօրենօ Օքամպօ:
Թատրոնի առաքելութիւնն է զուարճացնել, կրթել, հարցադրումներ ու յոյզեր յառաջացնել եւ քննադատել՝ պատումի եւ խաղարկութեան միջոցով:
Կարելի չէ անտեսել այս զաւեշտը, որ երբ նոյն բեմերէն լեզուի պահպանման բուռն կոչեր կը հնչեն, միաժամանակ «անզգոյշ» կամ երբեմն յամառ ու գիտակցուած սխալները կը գործուին: Այս անտեսումները դուրս կու գան զուտ տպագրական սխալներէ:
Ամէն մարդ կ'ուզէ լաւագոյնը նուիրել իր հարազատին, եւ ամէն մարդ ազա՛տ է իր ուզած բանը նուիրելու եւ պիտի՛ նուիրէ, բայց մեր մաղթանքն է, որ նուիրաբերելու ատեն չմոռնանք մեր մեծ հարազատը՝ մեր մեծ ընտանիքը՝ մեր հաւաքական կեանքը եւ զայն կենսաւորող կռուանները:
Այսօր մեծ բաց մը գոյութիւն ունի երիտասարդ սերունդին եւ «ղեկավար շրջանակներուն» միջեւ՝ ստեղծելով այն տպաւորութիւնը, որ սփիւռքը «անգլուխ» է եւ կորսնցուցած է ինքզինք ղեկավարելու միջոցները ու կը փնտռէ նորը:
Միջազգային քրէական դատարանի նախկին դատախազ Լուիս Մօրենօ Օքամպօ, 7 Օգոստոս 2023-ի թուականով հրապարակած է զեկոյց-տեղեկագիր մը, ուր միջազգային օրէնքի փաստերով կը նշէ, որ Լեռնային Ղարաբաղի (Արցախ) (կը պահենք տեղեկագրին մէջ նշուած անունումը) շրջափակումը «ցեղասպանութիւն» է:
Ամբողջ հայ ժողովուրդի տառապանքը անձնականացուցած, երգի ու երաժշտութեան ճամբով անոր ազգային լինելութեան ձգտումը իր հոգիին հետ միաձուլած մարդուն՝ անանձնական գլխագիր մարդուն մասին՝ մարդկային բառերը բաւարար պիտի չըլլան տալու ամբողջական իմաստ մը։
Հետագայ կարճ պատմուածքը գրուած է 2017-ին, երբ հայ ժողովուրդը նուիրուած էր Արցախի բարօրութեան եւ պաշտպանութեան:
Դարաշրջանի մը մէջ, ուր թափանցիկութիւնն ու հաշուետուութիւնը յաճախ կ'անտեսուին, վերջերս տեղի ունեցաւ ուշագրաւ նախաձեռնութիւն մը, որ հայկական առումով նոր չափանիշներ կը սահմանէ հանրային եւ համայնքային ծառայութիւններու մէջ:
Բեկումնային պահերու, յուսահատութիւն արտայայտելը կրնայ բնական թուիլ, բայց պէտք չէ մոռնալ, որ նոյնիսկ ամենէն խաւար ժամանակներուն՝ միշտ տեղ կարելի է գտնել յոյսի եւ լաւատեսութեան:
Իբրեւ լեզուական եւ մշակութային հարստութիւն` արեւմտահայերէնը առանցքային տարր է հայկական ամուր ինքնութեան պահպանման համար՝ աշխարհի մը մէջ, ուր մշակոյթներու փոխազդեցութեան մնայուն ընթացքը մէկը միւսը կլանելու ենթահողը կը դիւրացնէ:
Թէեւ երբեմն մրցակցութիւնը բնական երեւոյթ է եւ որոշ պարագաներու կը նպաստէ յառաջդիմութեան, սակայն ընդհանրապէս հաւաքական աշխատանքն է կայուն յաջողութեան եւ զօրութեան բանալին Հայաստանի, հայութեան եւ ընդհանրապէս մարդկութեան համար:
Սփիւռք ունեցող պետութիւններ ինչպէ՞ս կրնան սփիւռքի իրենց համայնքները վերածել փափուկ ուժի:
«Բազմագոյակցութենէ անհետացու՞մ. Հեռանկարներ եւ մարտահրաւէրներ Միջին Արեւելքի քրիստոնեաներուն համար» գիրքը արժէքաւոր աղբիւր մը կը հանդիսանայ համալսարանական ուսանողներու, գիտաշխատողներու, մտաւորականներու, քաղաքականութիւն մշակողներու եւ բոլոր անոնց համար, որոնք հետաքրքրուած են տարածաշրջանի քրիստոնեայ համայնքներու պատմութեամբ, քաղաքականութեամբ եւ ապագայով:
Քաղաքական մշակոյթի եւ ժողովրդավարական փորձառութեան բացակայութիւնը բացասաբար կ'ազդէ հայ ժողովուրդի միասնականութեան վրայ` յանգելով բեւեռացումներու, հասարակութեան մասնատումին եւ ազգային ինքնութեան թուլացման:
One of the revered heroes of the French Resistance during World War II, Missak Manouchian will be reinterred in the hallowed halls of the Paris Panthéon by the decree of French President Emmanuel Macron, on February 21, 2024.
"Առաջին անգամ ըլլալով գաղթական ֆրանսացի մը, հայ մը կը պանթէոնականացուի: Բոլոր ֆրանսացիները, բոլոր հայերը, աշխարհի բոլոր ազատատենչերը պէտք է հպարտ զգան Միսաքով եւ Մելինէով:"
«Թատրոնը հաւաքական աքթ մըն է (...): Ան կը մեկտեղէ մեզ իբրեւ հաւաքականութիւն»:
Քննական մտածողութիւնը կ'երաշխաւորէ շարք մը հմտութիւններ, որոնք կը գերազանցեն դասական կրթութիւնը:
Ճշմարտութեան հասնելու համար, անհրաժեշտ է կասկածիլ ու հարցադրել, իսկ մէյ մը որ կասկածինք՝ քիչ մը վերլուծելով եւ քիչ մը պրպտելով ու փաստեր գտնելով՝ իրականութիւնը կը դառնայ հասանելի:
Իսկապէս ուրախալի է լիբանանահայ կեանքին մէջ տեսնել այս թատերական եռանդն ու եռուզեռը, որ լաւատեսութեամբ կը համակէ մեր հոգիները՝ մասնաւորաբար տնտեսական ու քաղաքական այս ճնշիչ մթնոլորտին մէջ:
Կ'ելլենք ոտքի եւ կը սկսի մեր բացատրական պտոյտը մշակութային այս գանձարանի բաժանմունքներուն մէջ:
Իբրեւ թէ լիբանանեան թղթոսկիի արագընթաց արժեզրկման հետեւանքները սահմանափակելու եւ մասնաւորաբար շուկայի գիները հակակշռի տակ պահելու համար, կառավարութիւնը որոշում տուաւ տոլարացնելու ապրանքներու մեծ մասին վաճառքը: Տնտեսական ի՞նչ անդրադարձ կրնայ ունենալ եթէ հասնինք 100%-ով տոլարացումի:
Հարց կը ծագի հայուն համար, թէ ո՞ր մէկը նախընտրել: Իր արտաքին ախորժակներով ծանօթ բայց բաց թուղթերով խաղցող Էրտողա՞նը կամ ազատականութիւն ճառող բայց տակաւին գոց թուղթերով խաղցող Քըլըչտարօղլո՞ւն: