Featured - Page 2

Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. կաթողիկոսի հրաւէրով, այս օրերուն Լիբանան կը գտնուի Միջազգային քրէական դատարանի նախկին դատախազ (2003 – 2012) Լուիս Մօրենօ Օքամպօ, որ ուրբաթ, 19 ապրիլի երեկոյան, կաթողիկոսարանի վեհարանին մէջ հրապարակային դասախօսութիւն մը տուաւ ընդհանրապէս Միջազգային քրէական դատարանի աշխատանքներուն, Արցախ հարցին, Հայաստանի նկատմամբ Ալիեւի ներկայացուցած ցեղասպանական մնայուն վտանգին մասին, մասնաւորաբար կեդրոնանալով, թէ ՄԱԿ-ի Ցեղասպանութեան հռչակագրի որդեգրումէն (9 դեկտեմբեր 1948) աւելի քան 75 տարի ետք, ինչո՞ւ միջազգային ընտանիքը ձախողած է արձագանգելու անոր հրամայականներուն:

Այս առիթով, կը վերահրատարակենք Արցախի պաշարման մասին Օքամպոյի՝ օգոստոս 2023-ին հրապարակած զեկոյց-տեղեկագրին մեր անդրադարձը՝ 4 հոկտեմբեր 2023-ին:

Միջազգային քրէական դատարանի նախկին դատախազ Լուիս Մօրենօ Օքամպօ, 7 օգոստոս 2023-ին հրապարակած է զեկոյց-տեղեկագիր մը, ուր միջազգային օրէնքի փաստերով կը նշէ, որ Լեռնային Ղարաբաղի (Արցախ) (կը պահենք տեղեկագրին մէջ նշուած անունումը) շրջափակումը «ցեղասպանութիւն» է: Այսինքն՝ գրեթէ մէկ ամիս առաջ կատարուած դաւադրական յարձակումէն եւ Արցախի ժողովուրդին բռնի տեղահանութենէն, Ալիեւ եւ Ազրպէյճան արդէն կը գտնուէին ցեղասպանական արարքի մէջ, ենթակայ՝ դատի եւ վճիռի:

Երբ հարց տրուի ուսուցիչի մը, թէ ան գլխագի՞ր ուսուցիչ է, առանց խորը թափանցելու, անոր պատասխանը կ’ըլլայ այո՛: Բայց երբ գրաւոր հարցուի, ան վայրկեան մը կանգ կ’առնէ հարցումին առջեւ ու տարակուսանքով կը մտածէ…

Այսօր ո՞վ է արդեօք ՈՒՍՈՒՑԻՉԸ եւ ո՞վ է ուսուցիչը:

Նոր ուսուցչութեան ասպարէզ նետուած էի, երբ ինքզինքս գտայ այս հարցումին դիմաց: Առաջին կարդալովս աշակերտի մը նման ըսի՝ անպայման տպագրական սխալ մը կայ, յետոյ շուրջս նայելով տեսայ բոլորը լուրջ-լուրջ կը մտածէին ու այն ատեն մտածեցի. «աս անպայման լուրջ բան մը ըլլալու է: Ապա ճիշդ նոր ուսուցիչի մը խանդավառութեամբ ոտքի ելլելով հարցուցի՝ «ի՞նչ է տարբերութիւնը»: Քովս գտնուող պաշտօնակիցներս, աւելի փորձառու, ըսին «նստէ՛, կը գիտնաս շուտով»: Այդ պահուն, քիչ մը ամօթխած տեղս նստայ, երբ շուրջիններս լուռ ակնարկներով զիս կը դիտէին: Արդեօք յանցանք մը գործա՞ծ էի, չհասկցայ:

Այսօր տարիներ անցած են եւ տակաւին կը մտածեմ այդ հարցումին մասին, թէ ո՞վ է ՈՒՍՈՒՑԻՉԸ, ո՞վ ուսուցիչը:

Մեզմէ շատերուն երբ հարց տան իրենց մանկութեան յիշատակներուն մասին կամ պատահար մը, զոր մինչեւ այսօր կը յիշենք ու տակաւին թարմ է մեր մտքին ու հոգիին մէջ, պատասխանը կ’ըլլայ «կարծես երէկ էր»: Անմիջապէս կը մտաբերենք դրուագ մը, որ կապուած է դպրոցական օրերու, դասընկերոջ մը կամ շատ անգամ ուսուցիչի մը. մանրամասն կը յիշենք դէպքը, հոն արտասանուած խօսքերը ու անոր ձգած տպաւորութիւնն ու արձագանգը, կրկնելով՝ «կարծես երէկ էր»: 

Ուսուցիչները, ուր ալ գտնուին, առաքելութիւն մը ունին կատարելիք: Հայ ուսուցչին դերը, սակայն, կը տարբերի մեր աւանդոյթներն ու մշակութային ժառանգութիւնը պահպանելու պարտաւորութեամբ: Այս դերը մանաւանդ կը շեշտուի, երբ մեր առջեւ նոր մարտահրաւէրները կը ցցուին 21-րդ դարուն, որոնք կը սնուցուին համացանցով, արուեստական բանականութեամբ եւ համաշխարհայնացումով: Ժամանակակից այս սպառնալիքները ճարտարօրէն կը թափանցեն ու կը փորձեն ձեւաւորել մեր նոր սերունդին մտքերն ու աշխարհահայացքը: Երբ մէկ կողմէ հայկական դպրոցներ կը փակուին, իսկ միւս կողմէ մեր զաւակները ոչ հայկական դպրոցներ ուղարկելու միտումը երթալով կը շեշտուի, կարեւոր է իմաստալից ներդրումներ կատարել հայկական դպրոցներու հզօրացման գործին մէջ՝ կարեւորելով մեր գլխագիր ուսուցիչներու արդիւնաւէտ դերակատարութիւնը:

Հայ ՈՒՍՈՒՑԻՉՆԵՐԸ աշակերտներուն կը փոխանցեն մաս մը իրենց անձէն՝ դասաւանդութեան շաղախելով իրենց ինքնութիւնը, համոզումներն ու սկզբունքները, ինքնութիւն մը՝ որ իր կարգին կերտուած է հայկական վարժարաններու մէջ, ձեռամբ նուիրեալ մանկավարժներու եւ դաստիրակող ծնողներու: Գլխաւոր հարցը որ կը ծագի այսօր. որո՞ւ կ’ուզէք յանձնել ձեր զաւակներուն դաստիարակութիւնը:

Ուսուցիչներուն համար կարեւոր է իւրաքանչիւր աշակերտ ընկալել իբրեւ եզակի անձ մը, զոր իրեն վստահած են ծնողները, եւ աշակերտները պէտք է իրենց ուսուցիչները ընդունին իբրեւ հարազատ անձնաւորութիւններ: Չմոռնանք գնահատել եւ յարգել կրթութեան սրբութիւնը եւ ուսուցիչին դերը գիտելիքներու եւ մարդկային ու ազգային արժէքներու փոխանցման մէջ: Ուսուցիչ եւ ծնողք պէտք միշտ ի մտի ունենան Աստուածաշունչի հետեւեալ խօսքը. «Սուրբ բանը մի՛ տաք շուներուն, ու ձեր մարգարիտները մի՛ նետէք խոզերուն առջեւ, որպէսզի չկոխկռտեն զանոնք իրենց ոտքերուն տակ, եւ դառնալով չբզքտեն ձեզ» (Մատթէոս 7:6):

Ոչ-հայկական սերտարանի մը մէջ դասաւանդելու ատեն, ես հայ աշակերտները կը ճանչնայի իրենց մականուններով: Իմ մականունս գիտնալէ ետք, անոնք մեծ ոգեւորութեամբ ինծի կը յայտնէին իրենց հայկական ինքնութիւնը: Դասերէն յետոյ, ես յաճախ անոնց կը սորվեցնէի հայերէնով գրել իրենց անունները, նախնական գիտելիք մը, որ ցաւօք զլացուած էր անոնց՝ յաճախելով ոչ-հայկական վարժարաններ:

Հայկական դպրոցներուն մէջ, մենք նաեւ կը սորվեցնենք քննական մտածողութիւն՝ գրական վերլուծումներով, պատմութիւն քննարկելով եւ ուշադիր մտիկ ընելու կարողութիւնները խթանելով: Մանկավարժական ուսումնասիրութիւնները կ’ընդգծեն փաստերու վրայ հիմնուած մօտեցումներու կարեւորութիւնը քննական մտածողութեան հմտութիւններու ուսուցման մէջ: Հայ իրականութեան մէջ, կարեւոր է նաեւ ընդգծել այն մարտահրաւէրները, որոնց դէմ յանդիան կը գտնուին հայ ուսուցիչները կրթական արդի մեթոտներուն մէջ, երբ կը փորձեն ազգային ինքնութեան եւ մշակութային արժէքներու ուսուցումը համատեղել քննական մտածողութեան հետ:

Նոր չէ քննական մտածողութեան կարեւորութեան նշումը հայ իրականութեան մէջ: Լեւոն Շանթի, Հինդիլեանի եւ Արծրունիի նման հայ մանկավարժներ, գրեթէ մէկ դար առաջ, առաջադրած են քննական մտածողութեան մասին յառաջադէմ գաղափարներ: Իսկ Յակոբ Ա. Եագուպեանի «Քննադատական մտածողութիւնը Լիբանանի հայկական վարժարաններուն մէջ» թեմայով հետազօտութիւնը կ’ընդգծէ մերօրեայ ուսուցիչներու կարեւոր դերը քննական մտածողութեան զարգացման մէջ:

Ուսուցիչներու վերաորակաւորման ծրագրի մը ընթացքին, ես որոշ ընդդիմութեան հանդիպեցայ, երբ առաջարկեցի պատմական դէպքերու դասաւանդման ժամանակ քննական մտածողութեան կիրարկել: Հակառակ որոշ պաշտօնակիցներու սկզբնական դժգոհութեան, որոնք կը վախնային, որ այս մեթոդները կը խաթարեն հայրենասիրական զգացումները, ես պնդեցի, որ քննական մտածողութեան միջոցով հայրենասիրութեան հիմնաւորուած խթանումը կը հարստացնէ աշակերտներուն ըմբռնումն ու գնահատումը իրենց ժառանգութեան նկատմամբ:

Կրթական մեթոտաբանութիւններու զարգացման զուգահեռ, կարեւոր է ժամանակակից մանկավարժական մօտեցումները համատեղել աւանդական գիտելիքներուն հետ:

Մեր դպրոցները կը շարունակեն ծաղկիլ շնորհիւ ՀԱՅ ՈՒՍՈՒՑԻՉՆԵՐՈՒ տոկունութեան եւ յանձնառութեան՝ ի խնդիր մեր հաւաքական ապագայի կերտումին:

 

5, 6 եւ 7 ապրիլին, Համազգայինի «Գ. Իփէկեան» թատերախումբը Յակոբ Տէր Մելքոնեան թատերասրահի բեմին վրայ ներկայացուց փունջ մը կարճ թատերախաղեր՝ թիւով 5, «Տեսակ մը թատրոն» խորագրին տակ, բեմադրութեամբ Յակոբ Տէր Ղուկասեանի:

Առաջին փիեսը Օ. Հենրիի «Մինչ ինքնաշարժը (կամ կառքը) կը սպասէ» (While the Auto Waits) գործն է, զոր բեմական պատշաճեցումի ենթարկած է Ուոլթըր Ուայքս (Walter Wykes):

Թատերախաղին գործողութիւնը տեղի կ’ունենայ 1920-ականներուն հանրային պարտէզի մը մէկ հանգիստ անկիւնը: Փիեսը աղջկայ մը եւ տղամարդու մը պատահական հանդիպումին մասին է: Աղջիկը, որ երեւութապէս հարուստ միջավայրէ է, կը սկսի զրուցել երիտասարդին հետ, որ իր ըսելով, մօտակայ ճաշարանին հաշուապահն է: Մինչ անոնք կը զրուցեն, աղջիկը դժգոհութիւն կ’արտայայտէ հարստութեան եւ առանձնաշրհումներու մասին եւ աւելի պարզ կեանք ու իրական կապեր կը տենչայ: Սակայն, անոնց երեւութապէս զարգացող կապը անսպասելի ընթացք կ’առնէ, երբ կը ժամանէ մատուցողուհին եւ աղջկան հետ իբրեւ «Mary-Jane Parker» խօսելով, կ’ըսէ, թէ ուշացած է իր մատուցելու աշխատանքին մօտակայ ճաշարանին մէջ: Աղջիկը, շփոթած, կը հերքէ, որ չի ճանչնար մատուցողուհին եւ արագ մը կը հեռանայ: Երիտասարը շուարած ու առանձին՝ կը սկսի մտածել այս surreal հանդիպումին մասին, մինչեւ որ իր կառքին վարիչը զինք կը սթափեցնէ՝ յայտնելով թէ պատրաստ է մեկնելու:

«While the Auto Waits»-ը կը քննարկէ դասակարգային եւ ինքնութեան եւ իրաւ ու իրական յարաբերութեան փնտռտուքի հարցերը: Երկու հակադիր կերպարներու՝ (երեւութապէս) հարուստ երիտասարդ կնոջ եւ (երեւութապէս) աշխատաւոր դասակարգին պատկանող երիտասարդին անակնկալ զարգացող կապին միջոցով փիեսը կը խորանայ անոնց փորձառութիւններուն եւ ձգտումներուն բացայայտ տարբերութիւններու ընդգծումին մէջ: Սկիզբը որպէս առանձնաշնորհեալ եւ քաղքենի ընկալուելով` աղջկան եւ տղամարդուն երկխօսութիւնը կը բացայայտէ իսկական ըլլալու եւ իրական կապի անոնց ընդհանուր կարօտը: Երբ կը բացայայտուի աղջկան ինքնութիւնը` իբրեւ մատուցողուհի, փիեսը հարցականի տակ կ’առնէ ընկերային դասակարգումներու մասին համոզումները եւ ցոյց կու տայ, թէ ինքնութիւնը ինչպէս դիւրութեամբ կը փոխուի: Ի վերջոյ, «While the Auto Waits»-ը լուսարձակի տակ կ’առնէ մարդկային էութեան բարդութիւնները եւ շերտաւորուած հասարակութեան մէջ իսկական, հարազատ, ինքնութեան փնտռտուքը:

Դերակատարներն էին Անի Պարիկեան՝ աղջկան դերով, տղամարդը՝ Խաչիկ-Հրակ Տէմիրճեան, մատուցողուհին՝ Հերմինէ Նիւրբեթլեան եւ վարորդը Հենրի՝ Յովսէփ “Եուսուֆ” Գափլանեան:

Երկրորդ ներկայացուած փիեսը Julianne Homokay-ի «Հարսանեկան պատմութիւնը» (The Wedding Story) կը դրսեւորէ երգիծական ընկալում մը աւանդական հեքիաթներու մասին՝ ներկայացնելով ծիծաղաշարժ եւ քիչ մը ալ անարգական մօտեցում մը ամուսնութեան ըմբռնումին եւ անկէ սպասուող ակնկալութիւններուն նկատմամբ:

Փիեսը կը բացուի հեքիաթասացով մը, որ կը կարդայ հեքիաթային քաղուածքներ՝ ներկայացնելով Հարսնցուն եւ Փեսան որպէս կատարեալ զոյգի մը մարմնացումը: Սակայն, երբ պատմութիւնը կը զարգանայ, Հարսն ու Փեսան կը սկսին միջամտել իրենց սեփական տեսակէտներով ` բացայայտելով հեքիաթային պատումին ետին գտնուող թերութիւններն ու բարդութիւնները: Հարսն ու փեսան հարցականի տակ կ’առնեն հեքիաթասացին փոխանցած իրենց յարաբերութիւններուն իտէալական տարբերակը՝ մատնանշելով պատմուածքին անհամապատասխանութիւնները: Անոնք կը բացայայտեն անհաճոյ ճշմարտութիւններ իրենց անցեալին, յարաբերութեան եւ ամուսնութեան մասին:

Մինչ հեքիաթասացը կը պայքարի պատմութիւնը իր հակակշռին տակ պահելու, Հարսնացուն եւ Փեսան կը խանգարեն հեքիաթային պատումը` պնդելով իրենց կեանքը ներկայացնել աւելի իրապաշտ եւ անկեղծ ձեւով: ի վերջոյ, փիեսը կը շրջէ աւանդական հեքիաթներու վերջաբանները՝ առաջադրելով հեգնական եւ ոչ աւանդական եզրակացութիւն մը, որ կը հակասէ հեքիաթէ մը սպասուած ակնկալութիւններուն:

Իր սրամիտ երկխօսութեան միջոցով, «Հարսանեկան պատմութիւնը» կը ծաղրէ հեքիաթի ժանրը` միաժամանակ քննարկելով թեմաներ՝ սիրոյ, ամուսնութեան եւ ընկերային նորմերուն ենթարկուելու ստիպողութեան առթած ճնշումին մասին: Ան կասկածի տակ կ’առնէ «երջանիկ ապրեցան մինչեւ իրենց կեանքին վերջը» հասկացութիւնը եւ հանդիսատեսը կը հրաւիրէ կասկածի տակ առնելու սիրային վէպերու մէջ իտէալականացուած պատկերները, որոնք կը գտնուին միայն աւանդական հեքիաթներուն մէջ:

Դերակատարներն էին Սարին Պագգալեան՝ Հարս, Հրանդ Գալեմքերեան՝ Փեսան, եւ Վարդան Ազնաւուրեան՝ հեքիաթասացը:

Երրորդ փիեսը Nick Zagone-ի –The DMV One»ն էր, որ արդարացիօրէն նմանցուած էր լիբանանեան «Նեֆաա»ին: Այս թատերախաղը կատակերգութիւն մըն է, որ տեղի կ’ունենայ ինքնաշարժներու արձանագրութեան բաժանմունքին՝ «Նեֆաա»ի գրասենեակին մէջ: Փիեսը կը հետեւի մարդու մը, որ «Նեֆաա» կ’այցելէ իր վարորդական (քշելու) տետրակը նորոգելու: Ան կը հանդիպիի «Նեֆաա» աշխատող պաշտօնեան կնոջ մը, որ իրեն կու տայ շարք մը անսովոր եւ անձնական հարցումներ, որոնք առնչութիւն չունին քշելու տետրակին հետ: Այս հարցուփորձը կ’առաջնորդէ անոնց միջեւ անսպասելի եւ զաւեշտական կապի մը եւ սիւրռէալ աւարտի մը:

Փիեսը կ’ընդգծէ պիւրոքրաթական գործողութիւններու եւ ընկերային ըմբռնումներու անհեթեթութիւնը` միաժամանակ ուսումնասիրելով սիրոյ, յարաբերութիւններու եւ մարդկային կապակցութեան, մտերմութեան թեմաները: Ան կ’օգտագործէ humor եւ չափազանցութիւն՝ առօրեայ կեանքի երեւոյթներուն վրայ ծիծաղելու՝ զուարճալի մեկնաբանութիւն տալով մարդկային վիճակներու: Չափազանցուած եւ զաւեշտական վիճակներու ստեղծումով, Zagone կը շեղէ հանդիսատեսին ակնկալութիւնները եւ կը քննադատէ ժամանակակից առօրեայ կեանքի անհեթեթութիւնները:

Դերակատարներն էին Դալար Արսլանեան՝ պաշտօնեայ կինը, Ժան Պէքէրէճեան՝ «յաճախորդը» եւ Փաթիլ Գուլաճեան՝ «երկրորդ յաճախորդը»:

Չորրորդ փիեսն էր Greg Vovos-ի “Today’s Special” «Այսօրուան յատուկը». կատակերգութիւն մը՝ ուր Սթեն եւ Վելմա ապիկար զրոյց մը կ’ունենան եւ խոստովանութիւններ կը կատարեն ճաշարանի մը մէջ՝ իրենց առաջին հանդիպումին ընթացքին:

Սթան կ’առաջարկէ գինի ապսպրել, բայց Վելմա կը մերժէ: Սթեն երթալով աւելի իրար կ’անցնի՝ խոստովանելով, որ ամուսնացած է, բայց Վելմայ հետ կը տեսակցի կնոջը առաջարկով: Մինչ անոնք կը քննարկեն իրենց յարաբերութեան իրավիճակը, մատուցողը կ’ընդհատէ «օրուան յատուկ»ը ներկայացնելու: Սթեն աւելի ջղային կը դառնայ:

Հակառակ Սթենի ապիկարութեան, Վելմա կ’որոշէ մնալ ընթրիքի: Անոնք կը քննարկեն իրենց հաւանական յարաբերութիւնը: Մինչ խօսակցութիւնը կը շարունակուի, Սթեն իր համակրութիւնը կ’արտայայտէ Վելմային նկատմամբ, որ կը շարունակէ թերահաւատ մնալ:

Զրոյցը երթալով աւելի տարօրինակ կը դառնայ, երբ անոնք կը սկսին քննարկել Վելմային հաւանական յղութիւնը եւ Սթանի անորոշ զգացումները: Ի վերջոյ, անոնք կ’որոշեն միասին մեկնիլ, մինչ այդ մատուցողը նորէն կը յայտնուի՝ ընդգծելով անոնց կացութեան անհեթեթութիւնը:

Երբ անոնք կը հեռանան ճաշարանէն, Սթենի եւ Վելմայի իսկական կապը կը մնայ անորոշ` ձգելով հանդիսատեսը ինք խորհելու անոնց ոչ սովորական առաջին ժամադրութեան մասին: Անոնք կրնան իսկապէս այր ու կին ըլլալ՝ իրենց յարաբերութիւնը վերանորոգելու միտումով առաջին ժամադրութեան վիճակ ստեղծած, կամ խոստումներ կու տան ապագայի հեռանկարով: 

Յամենայն դէպս, Greg Vovos-ի այս կատակերգութեան նպատակը զոյգին յարաբերութեան բնոյթը չէ, որքան առաջին ժամադրութեան մը ընթացքին ստեղծուած ապիկար վիճակները, խաբէութիւնները եւ չնախատեսուած բացայայտումները:

Դերակատարներն էին Հերմինէ Նիւրբեթլեան՝ Վելմայի դերով, Հրանդ Գալեմքերեան՝ Սթանի դերով եւ Յովսէփ “Եուսուֆ” Գափլանեան՝ մատուցողի դերով:

Հինգերորդ եւ վերջին՝ Eric Kaiser-ի «Weed Dreams» կամ «Մոլախոտի երազներ» փիեսը կը պատահի ամբողջատիրական հասարակութեան մը մէջ, ուր առաջնորդին, ղեկավարին, հնազանդիլը առաջնահերթ է եւ չհնազանդիլը՝ մահացու: Հերոսները՝ առաջին կին, երկրորդ կին եւ երրորդ կին, տարբեր սերունդի ներկայացուցիչներ տարբեր կեցուածքներ կ’արտայայտեն իշխանութիւններուն նկատմամբ:

Առաջինը աւելի հին եւ հնազանդ է, որ կը ներկայացնէ համակարգին նկատմամբ կոյր հաւատարմութիւնը: Երկրորդը աւելի երիտասարդ է եւ թերահաւատ` ցոյց տալով այլակարծութեան նշաններ եւ կասկածի տակ կ’առնէ առաջնորդին, ղեկավարին հեղինակութիւնը: Երրորդը ամենէն երիտասարդն ու եռանդունն է՝ խորհրդանշելով անմեղութիւնն ու միամտութիւնը:

Փիեսը կը զարգանայ երեւութապէս լեփ-լեցուն սրահի մը մէջ (աթոռներ շարուած են), ուր հերոսները կը ձեւացնեն, թէ կը խօսին երեւակայական հանդիսատեսներու հետ` ստեղծելով լարուած մթնոլորտ մը, ուր ընդունուած նորմերէն որեւէ շեղում ծանր հետեւանքներ կրնայ ունենալ: Լարուածութիւնը երթալով կը մեծնայ, եւ կը բացայայտուին հերոսներուն իրական զգացումները առաջնորդին եւ ընդհանրապէս համակարգին նկատմամբ: Առաջին կինը ի վերջոյ ինքզինք կը զոհաբերէ՝ պաշտպանելու երիտասարդ սերունդի ներկայացուցիչը, որ կը խորհրդանշէ փոփոխութիւններու յոյսը եւ ճնշումներէ զերծ նոր սերունդը:

Փիեսը կ’աւարտի թէ՛ մութ եւ կատաղի ելքով` մահուան ճիչերով, որոնք կը խլացնեն, անլսելի կը դարձնեն առաջնորդին ձայնը, թէ՛ ենթարկուածութեան մռայլ cycleով մը, երբ երկրորդ եւ երրորդ կիները կը վերսկսին իրենց ծափերուն՝ խորհրդանշելով ճնշող ռեժիմին յարատեւումը:

Ընդհանուր առմամբ, «The Weed Dreams»ը կը քննարկէ հնազանդութեան, ապստամբութեան եւ իշխանութեան հանդէպ կոյր հաւատարմութեան հետեւանքները գերճնշող (dystopian) միջավայրի մը մէջ:

Դերակատարներն էին մուտքի կարգով՝ Դալար Արսլանեան, Անի Պարիկեան եւ Հերմինէ Նիւրբեթլեան:

* * *

Այս հինգ փիեսներու համադրումով կ’ունենանք թեմաներու, ոճերու եւ ընկերային վիճակներու հարուստ հաւաքածոյ մը:

1. Ընկերային դասակարգումի հարց եւ ինքնութեան փնտռտուք. Թէ՛ «While the Auto Waits» եւ թէ՛ «The Wedding Story»-ն կը քննարկեն ընկերային դասակարգումներու, կարծրատիպերու եւ ինքնութեան թեմաները: «While the Auto Waits»-ը լուսարձակի տակ կ’առնէ հարուստ վերնախաւին մասին կարծրատիպերը եւ կ’ընդգծէ ինքնութեան յարափոփոխ էութիւնը. ան ենթակայ է փոփոխութեան կամ յարմարեցումի: Մինչդեռ «Հարսանեկան պատմութիւնը» կը քանդէ հեքիաթներու աւանդական տարրերը ու կը բացայայտէ անոնց սահմանափակումները եւ հակասութիւնները:
2. Յարաբերութիւններ եւ մարդկային մտերմութիւն. «The DMV One»-ը «Նեֆաան» զաւեշտը կ’օգտագործէ յարաբերութիւններու առնչուած ընկերային նորմերն ու ակնկալութիւնները քննադատելու համար, մինչդեռ «Today’s Special»-ն կը քննարկէ խաբէութեան եւ հաւատարմութեան թեմաները կատակերգական պարունակի մէջ: «Հարսանեկան պատմութիւնը» ամուսնութեան հարցերն ու ընկերային ճնշումները կ’ենթարկէ զաւեշտական քննադատութեան՝ հանդիսատեսը մղելով վերատեսութեան ենթարկելու իր համոզումները romanceի մասին:
3. Դիւանակալական (bureaucratic) անհեթեթութիւններ եւ քաղաքական ճնշուածութիւն. «The DMV One»-ը եւ «The Weed Dreams»-ը երկուքն ալ կ’անդրադառնան դիւանակալական համակարգերու մէջ՝ ճնշուածութեան եւ անհեթեթութեան (absurd) թեմաներուն: «The DMV One»-ը կը հեգնէ «Նեֆաային» դիւանակալական էութիւնը` ընդգծելով նման հաստատութիւններու մէջ գործ լրացնելու ընթացքին պատահած սթրեսային վիճակներն ու անհեթեթութիւնները: Մինչ «The Weed Dreams»-ը կը ծառայէ իբրեւ միջոց քննադատելու ամբողջատիրութիւնն ու կոյր հնազանդութիւնը՝ նախազգուշացնելով սանձարձակ իշխանութեան եւ այլախոհութիւնը ճնշող վտանգներուն դէմ:
4. Զոհաբերութիւն եւ ապստամբութիւն. «The Weed Dreams»ը ուշագրաւ է ճնշող համակարգերու դէմ զոհաբերելու եւ ապստամբելու թելադրանքով: Փիեսին հերոսները կը դրսեւորեն թեմաներ հնազանդութեան, անհատական ազատութեան եւ ճնշող համակարգի շրջող (cyclical) բնոյթին մասին՝ հանդիսատեսը մղելով մտածելու դիմադրութեան եւ ազատութեան ձգտելու մասին:

* * *

 

Ինչո՞ւ այս վերլուծումները:

Նախ՝ կը հաւատանք, որ առանց փիեսներու թեմաներուն մէջ խորանալու կարելի չէ քննարկել բեմադրութիւնն ու դերասաններու խաղարկութիւնը: Եւ այս առումով, մեր կարծիքով, բեմադրիչ Յակոբ Տէր Ղուկասեան յաջողած էր մեր վերը նշած մարդկային ապրումներն ու հոգեկան վիճակները փոխանցելու հանդիսատեսին: Ինչ կը վերաբերի խաղարկութեան, կրնանք հաստատել, որ դերակատարները սիրողական թատրոնէ աւելին կրցած էին տալ:

Աւելի՛ն չսպասենք:

Դրական էին նաեւ «Տեսակ մը թատրոն»ի գաղափարը եւ քանի մը կարճ թատերախաղեր մէկտեղելու ընտրութիւնը:

Մեծապէս գնահատելի էր հայերէնի թարգմանութեան որակը՝ իբրեւ լեզու ու բեմական պատշաճեցում: 

Կը մնայ նշել երեւոյթ մը, որ իբրեւ թատերասէր կրնար չհետաքրքրել մեզ, սակայն մեր շրջապատին մէջ բաւական տարածուած ըլլալով, զայն կ’արծարծենք իբրեւ հարցադրում.

Արդօ՞ք փիեսներուն ընտրութիւնը ճիշդ կատարուած էր:

Թատրոնի առաքելութիւնն է զուարճացնել, կրթել, հարցադրումներ ու յոյզեր յառաջացնել եւ քննադատել՝ պատումի եւ խաղարկութեան միջոցով: Թատրոնը նաեւ համամարդկային խորք ունի եւ իբրեւ այդիպիսին, ան կ’անցնի մշակութայինի եւ ազգայինի սահմանները` անդրադառնալով համընդհանուր թեմաներու եւ յոյզերու, որոնք կ’արձագանգեն հանդիսատեսին ներաշխարհին մէջ:

Այս իմաստով, «Տեսակ մը թատրոն»ը, բեմադրիչ Յակոբ Տէր Ղուկասեան եւ բեմադրիչի օգնական ու բեմավար Փաթիլ Գուլաճեան յաջողած էին իրենց առաքելութեան մէջ:

Սակայն, համամարդկայինին կողքին, թատրոնը կրնայ ունենալ նաեւ յստակ ազգային ինքնութիւն՝ ներկայացնելով մշակութային, պատմական եւ ընկերային նիւթեր:

Եւ հոս է, որ շատեր տարակուսանքով կը մօտենան «Տեսակ մը թատրոն»ի յաջողութեան, մասնաւորաբար երբ ան բեմ կը բարձրանար միութենական թատերախումբի մը ձեռամբ:

Բանավաէճի եւ քննարկումի հետաքրքրական նիւթ: Կը սպասե՛նք:

10 տարի APTEC  IT Services and IT Consulting  ընկերութեան մէջ որպէս Administration Manager աշխատելէ ետք, մեծ կ’ըլլայ Սեդային ուրախութիւնը, երբ տարիներու իր աշխատանքը գնահատելով՝ կը պարգեւատրեն զինք:

 

ՇԵՓՈՐ ԼՐԱՏՈՒ – 1999

1999-ին, Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններու հայ համայնքէն անհատներ, որոնք յատուկ սէր ու հետաքրքրութիւն կը տածէին գիր ու գրականութեան հանդէպ, յառաջ կը բերեն յանձնախումբ մը, որուն աշխատանքով գաղութին մէջ կը հիմնուի առաջին տեղեկատու թերթը՝ «Շեփոր»: Ան իր 20-էջնոց պատկերազարդ տարբեր թեմաներով ու մշակութային, պատմական, մանկական եւ ժամանց բաժանումներով, իբրեւ շաբաթերթ առաջին անգամ լոյս կը տեսնէ 26 հոկտեմբեր 1999-ին: Սեդային աշխատանքը «Շեփոր»ի խմբագրական կազմին մէջ կ’ըլլայ գրաշարել, թերթին էջադրումը պատրաստել, սիւնակներու բաժանումները, թեմաներու հետ առնչուող տեղադրումներ կատարել, նաեւ՝ հրատարակել եւ ցրուել: Այս խմբագրական կազմին աշխատանքը եւ «Շեփոր»ի հրապարակումը երկար կեանք չ’ունենար մարդուժի բացակայութեան պատճառով: Թերթի օրինակներէն ներկայիս կարելի է ձեռք բերել հայկական կեդրոնէն: Իր խմբագրական աշխատանքին համար Սեդա կը ստանայ գնահատագիր մը այդ օրուան Ազգային վարչութենէն: Մինչեւ փետրուար 2001, «Շեփոր» լրատուն լոյս տեսած է 11 թիւ: 2001-ին՝ 6 ( թիւ 12,13, եւ մինչեւ 17)  թիւ, իսկ 1 յունուար 2002-10 յուլիս 2002՝ 3 թիւ (թիւ 18,19, 20): Այդ թուականէն ասդին, գաղութը չունի իր տպագիր լրատու պարբերականը:

Ազգային Օհաննէսեան Միօրեայ Վարժարանի հոգաբարձութիւն – 2010-2011

2009-2011, Սեդան Ազգ. Միօրեայ Օհաննէսեան վարժարանի հոգաբարձութեան անդամ կը նշանակուի: Հոգաբարձութեան անդամակցութեան կողքին, ան իր նպաստը կը բերէ դպրոցին կապուած բոլոր աշխատանքներուն, ինչպէս ուսուցչական վերապատրաստութեան դասընթացքին առնչուող բաժիններուն, հիւրասիրութիւն, միօրեայ վարժարանի հանդէսի պատրաստութիւն, գնահատական երեկոյի կազմակերպում նուիրուած շաբաթօրեայ ուսուցիչներուն, գեղարուեստական յայտագրեր, դպրոցի վերամուտի պատրաստութիւններ եւ այլն:

Հայ Օգնութեան Միութիւնը

2010-ին, վերջապէս գաղութին մէջ կը հիմնուի Հայ Օգնութեան Միութեան (ՀՕՄ) մասնաճիւղ մը, որուն հիմնադիր եւ հետագային գործունեայ անդամներէն մէկը կը դառնայ Սեդան Մարտ 2010 -Յունուար 2016: Այս յղումով կարել է գտնել հիմնադրութեան մասին թղթակցութիւն մը.

https://www.azad-hye.com/news/armenian-relief-society-establishes-a-chapter-in-sharjah-dubai/

Սեդա ԱՄԷ Շարժա-Տուպայ հաստատուելէն ետք կը ստանայ Սուրիոյ Շրջանային Վարչութեան փոխանցագիրը, այսպէս.-

Ընկհ. Սեդա Մանկասարեան Պալիոզեան 1986-92 տարեշրջաններուն մաս կազմած է Համազգայինի Սուրիոյ ընտանիքին։ Ունեցած է գործօն մասնակցութիւն յարկապէս Շրջ. Վարչութեան «Զաւարեան» Թատերական միաւորին մէջ 1987էն սկսեալ եւ տարբեր թատերախաղերու մաս կազմած էր որպէս յուշարար քուլիսներու աշխատանքներ եւ սրահի պատասխանատու, որմէ ետք եղած է Միաւորի ընկերային յանձնախումբի անդամ: Թատրոնի նկատմամբ ունեցած հետաքրքրութիւնը մղած է զինք բծախնդրութեամբ եւ պարտականութեան գիտակցութեամբ իր նպաստը բերելու միութեան մշակութային գործունէութեան վերելքին։ ԱՄԷ–ի մէջ, Սեդան կը շարունակէ իր ազգօգուտ գործունէութիւնը դարձեա՛լ Համազգայինի շարքերէն ներս, այս անգամ որպէս վարչական Համազգայինի նորակազմ «Մուշեղ Իշխան» մեկուսի մասնաճիւղին։ Այս մասին կը հաստատէ իր փոխանցագրին մէջ Համազգայինի Սուրիոյ Շրջանային Վարչութեան Ատենադպրուհի Էմմա Ազարիկեան եւ Ատենապետուհի Հռիփ Կանանեան, 13 Յունիս 2011:

Համազգային Մուշեղ Իշխան մեկուսի մասնաճիւղը

Ապրիլ 2011-ին, Էմիրութիւններու գաղութին ուրախութիւնը մեծ կ’ըլլայ, երբ կը հիմնուի Համազգայինի «Մուշեղ Իշխան» Մեկուսի մասնաճիւղը, որուն բացումը տեղի կ’ունենայ Համազգայինի կեդրոնական վարչութեան ներկայութեամբ: Սեդա կը նշանակուի անդրանիկ վարչութեան անդամ:

https://www.azad-hye.com/news/moushegh-ishkhan-chapter-of-hamazkayin-founded-in-the-united-arab-emirates/

Անմիջապէս վարչութիւնը իր շուրջ կը հաւաքէ համազգայինի համակիրներ, որոնք հետագային կը դառնան անդամներ: Առաջին ձեռնարկներէն կ’ըլլայ Թամարա Ստեփանեանի (1) նկարահանած կարճ ֆիլմին՝ «Փետրուար 19»ի ցուցադրութիւնը համայնքին՝ Սեդային առաջարկով, ներկայութեամբ՝ ֆիլմի բեմադիր Թամարա Ստեփանեան, որ այս ֆիլմով կը մասնակցէր «Dubai International Film Festival»ին: Թամարային համար մեծ անակնկալ մը կ’ըլլայ, որ  Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններու մէջ այդքան թիւով հայեր կ’ապրին: Խանդավառութիւնը մեծ կ’ըլլայ բոլորին: Թամարա 16 տարի Լիբանանի մէջ Համազգայինի շունչով մեծցած էր շնորհիւ իր հօր՝ բեմադրիչ Վիգէն Ստեփանեանին (այժմ հանգուցեալ) եւ մօր: Հրաչ Քալսահակեանի հետ ունեցած իր զրոյցին մէջ, Թամարա հետեւեալ ձեւով իր գնահատականը կը կատարէ. սեղմել հետեւեալ կապը https://www.azad-hye.com/news/tamara-stepanyan-it-is-very-important-for-a-filmmaker-to-feel-that-she-is-in-a-dialogue/

24 մայիսէն 2012 – 25 մայիս 2015, Սեդա կը վարէ Համազգայինի վարչութեան ատենապետի պաշտօնը: Կը մասնակցի պատգամաւորական ժողովի, Երեւանի մէջ, 2014-ին: Ամէն ճիգ կը թափէ վերականգնելու թատերական ներկայացումները գաղութին մէջ: Որպէս տարիներու փորձառութիւն ունեցող դերակատար, բեմ կը բարձրանայ «Կռունկը կը կանչէ» թատերախաղով:

Համազգայինի գործունէութիւնը կը դադրի 2017-ին:

Էմիրութիւններու հայ համայնքին կայքէջը

2012-ին, Էմիրութիւններու Ազգային Վարչութեան որոշումով, կը հիմնուի յանձնախումբ մը, որ պիտի զբաղէր գաղութին յատուկ կայքէջի մը կազմակերպչական աշխատանքով: Սոյն յանձնախումբին անդամ կը նշանակուի Սեդան որպէս բովանդակութեան պատրաստութեան պատասխանատու:

Հետագային այդ կայքէջը կը կոչուի «Emahay»: Կայքէջին պաշտօնական բացման շնորհանդէսը կը կատարուի 8 Ապրիլ 2012-ին, միաժամանակ բանալով ֆէսպուքի էջ մը: Emahay կը նկատուի բովանդակալից կայքէջ մը, իր բոլոր սիւնակներով եւ ամբողջական ու թարմացուած տեղեկութիւններով:

 Մարդահամարի յանձնախումբ

13 Նոյեմբեր 2013-ին, Տուպայի եւ Հիւսիսային էմիրութեանց Ազգային Վարչութեան կողմէ Սեդա կը նշանակուի «Մարդահամարի Յանձնախումբ»-ի անդամ  Տուպայի եւ Հիւսիսային Էմիրութեանց համար: Վեցամսեայ աշխատանք մը՝ որ  պիտի արձանագրէր էմիրութիւններ ժամանող նոր հայ ընտանիքները եւ անհատներ, որոնք պիտի հաստատուին հոն, ու պիտի վերաթարմացնէր տեղեկութիւնները անոնց, որոնք արդէն հաստատուած են:

Յանձնախումբը կը բաղկանար հետեւեալ անձերէն. Մարտիրոս Գասպարեան, Սեպուհ Արմենակեան, Մարալ Սողմոնեան-Մանճիկեան, Սեդա Մանկասարեան-Պալիոզեան, Թինօ Չիֆթճեան, Գէորգ Օհանեան, Շանթ Քօրուքեան, Յակոբ Մանուէլ:

29 փետրուար 2016-ին, Սեդա կը հաստատուի Մոնթրէալ, Գանատա, ուր ալ մինչեւ այսօր կը բնակի իր ամուսնոյն՝ Մովսէս Պալիոզեանի եւ զաւկին՝ Դրոյին հետ:

Մարտ 2016-ին կը միանայ ՀՕՄ-ի «Սօսէ» մասնաճիւղին, որուն գործավարութիւնը կը կատարէ ներկայիս. անդամ է նաեւ տարբեր յանձնախումբերու: 2016 ապրիլին փոխանցագրով կը միանայ Համազգայինի «Սանահին» մասնաճիւղին: Նաեւ անդամ է նոյն մասնաճիւղի «Պետրոս Ադամեան» թատերախումբին:

Սեդա կը շարունակէ իր ազգօգուտ գործունէութիւնը, եւ իր ծնողքէն ժառանգած ծառայութեան ու նուիրումի ոգին այսօր իր կարգին կը փոխանցէ իր զաւկին՝ Դրոյին:               

♦

Քանի մը տասնեակ տարի առաջ, Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններու հայ համայնքին մէջ մշակութային կեանքի կարեւոր գործօններ հանդիսացած են թատրոնն ու պարը, որոնց ճամբով կը ստեղծուէր հայաշունչ միջավայր մը Էմիրութիւններ ժամանած հայորդիներուն, որոնք հեռու իրենց հարազատներէն, առիթ կ’ունենային նոր կապեր եւ ծանօթութիւններ ստեղծելու: Եւ այդ մթնոլորտին մէջ, հայ համայնքը կը դրուէր ամուր հիմերու վրայ, որ կը շարունակէ գոյատեւել նոյն ոգիով:

Շաքէ Մանկասարեան

(Շարունակութիւն Բ. եւ վերջ)

[1] Դերասան եւ բեմադրիչ Վիգէն Ստեփանեանի դուստրը Թամարա ծնած է Հայաստան, ապա իր ընտանիքին տեղափոխուած  Լիբանան 1994-ին: 2005-ին,  Lebanese American University (LAU) having studied in Communication Arts with an emphasis in Radio/TV/Film: 1994-2003 թուականներուն գործած է Լիբանանի մէջ` Համազգայինին հետ: Եղած է Համազգայինի «Արեգ» թատերախումբի հիմնադիր եւ Համազգայինի «Գասպար Իփէկեան» թատերախումբի բեմադրիչ: Դասաւանդած է Լիբանանի Ազգային վարժարաններուն եւ Համազգայինի Մ. եւ Հ. Արսլանեան ճեմարանին մէջ: Մեծ է անոր վաստակը լիբանանահայ դերասանական-բեմադրական մարզին մէջ, որովհետեւ Վիգէն Ստեփանեան իր ներդրումը ունեցաւ ապագայ սերունդ պատրաստելու առումով: Ազդակ օրաթերթ, 20 յունուար 2021 https://www.aztagdaily.com/archives/496346

Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններու հայ գաղութին հիմնադրութեան ընդունուած թուականը կը նկատուի 1980-ը: Սյդ տարիէն սկսեալ, Ազգային վարչութիւններու կազմակերպչական ժրաջան աշխատանքին շնորհիւ, համայնքը կամաց-կամաց կը ձեւաւորուի եւ այսօր արդէն ունինք հաստատուած գաղութ մը:

90-ականներէն, Էմիրութիւններու հայ համայնքին մէջ իր ներդրումը կ’ունենայ նաեւ Սեդա Մանկասարեան:

Հալէպի մէջ ազգային, միութենական, մշակութային ու ընկերային բեղուն գործունէութիւն մը ունենալէ ետք, Սեդա Մանկասարեան իր միութենական աշխոյժ կեանքը ետին ձգած` կը հաստատուի Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններ: Դիւրին չէր Սեդային համար հեռանալ Հալէպէն ու անոր կենսալի կեանքէն: Ան Ս.Օ.Խ.-ի արծուիկներու միաւորին մաս կը կազմէ 1981-1992, եւ Բ. Կարգի վկայական ստանալէ ետք, մասնաճիւղի խորհուրդին հրաւէրով կը ստանձնէ Ս.Օ.Խ.ի «Անի» մասնաճիւղի արծուիկներու պատասխանատուութիւնը (աքելա): 1982 – 1991 կը մասնակցի սկաուտական տարեկան ամառնային բանակումներու Քեսապի մէջ:

Սեդա Ազգ. Հայկազեան վարժարանը կ’աւարտէ 1981-ին, իսկ Քարէն Եփփէ Ճեմարան կը յաճախէ 1981-1985, ապա՝ Տնտեսական երկրորդական ուսումնարանը, զոր գնահատագիրով կ’աւարտէ 1989-ին: 

1990-էն սկսեալ կ’անցնի կեանքի ասպարէզ եւ կ’աշխատի Սանոսեան ընտանիքի առեւտրական հաստատութեան մէջ, որպէս քարտուղար/հաշուապահ եւ միեւնոյն տարին, կը ստանձնէ հաշուապահութիւնը Հ.Մ.Ը.Մ.-ի պարտէզին (Ազիզէի), ուր նաեւ որպէս օգնական կը ծառայէ Հ.Մ.Ը.Մ.-ի պարտէզի ընդհանուր պատասխանատու (գնումներու ե պաշտօնեաներու ամսականներ) Անդրանիկ Մելիքեանին:

1991-1992 կ’անդամակցի Հ.Մ.Ը.Մ.ի շրջանային վարչութեան ընկերային յանձնախումբին:

10 փետրուար 1993-ին, առաջին անգամ ըլլալով Սեդա կը հեռանայ ծննդավայրէն ոչ թէ պտոյտի, այլ աշխատանքի՝ քրոջը՝ Շաքէին քաջալերանքով: «Պիտի մոռնայի Հալէպի միութենական կեանքս, երկար տարիներու ծառայութիւնս, սակայն յոյս ունէի նոյն ճամբան շարունակելու Էմիրութիններու մէջ», կը յայտնէ Սեդա: Շատ չանցած, Ապրիլ 1993-ին, կը ստաձնէ իր առաջին պաշտօնը Նորվեկիական Ճարտարագիտական Խորհրդատու ընկերութեան մը մէջ:

Նոյն թուականի մայիսին, կը ստանայ ժողովի հրաւէր մը մասնակցելու Շարժայի եւ հիւսիսային Էմիրութեանց «Երիտասարդաց Յանձնախումբ»-ի տարեկան ժողովին, ուր կ’ընտրուի ընդհանուր ժողովի քարտուղարուհի: Ու այսպէս կը սկսի անոր միութենական ճանապարհը Արաբական Էմիրութեանց մէջ:

ԱՄԷ-ի գաղութի քարտուղարութիւն, 1993-1995

Գաղութին մէջ գործունեայ անդամ,  Սեդային կը վստահուի  ծառայասիրական  պաշտօններ: Կը ստանձնէ գաղութին ու եկեղեցւոյ կամաւոր քարտուղարուհիի պաշտօնը, երբ հայ գաղութը  տակաւին եկեղեցի եւ հայկական կեդրոն չունէր: Գաղութին առնչուող գործունէութեան վայրն էր հոգեւոր հովիւին բնակավայրը: Ապրիլին 1993-ին, Էմիրութիւններու հայ գաղութը կ’ունենայ  իր առաջին մնայուն հոգեւոր հովիւը յանձին Հոգշ. Տ. Բաբգէն Վրդ. Չարեանի, (այժմ Գանատայի Հայոց Թեմի Առաջնորդ), որուն հետ կ’աշխատի որպէս հայ համայնքի քարտուղարուհի: Հայր Բաբգէն կը ծառայէ երկուքկէս տարի մինչեւ Նոյեմբեր 1995:

Այդ օրերուն, հաղորդակցութեան արդի միջոցներ գոյութիւն չունէին, հետեւաբար բաւական դժուար էր համայնքի անդամներուն հետ կապ հաստատել: Այդ գործը կը վստահուի Սեդային, ու ան առանց տատամսելու կը կատարէ այդ պարտականութիւնը: Կար ֆաքսի միջոցը, որու ճամբով կը փոխանցուէին եկեղեցւոյ եւ ազգային վարչութեան կամ ազգային վարչութեան տակ գործող յանձնախումբերու յայտարարութիւնները:

 Հայր Բաբգէնի մեկնումէն ետք, ան կը շարունակէ կամաւոր քարտուղարութեան աշխատանքը շաբաթական երկու օր, երեկոյեան ժամը 7- 9:30: Աշխատանքը կ’ընդգրկէր նամակագրութիւններ, յայտարարութիւններ պատրաստել եկեղեցւոյ, Ազգային վարչութեան, երիտասարդաց յանձնախումբին, թաղականութեան, տիկնանց յանձնախումբի եւ հոգաբարձութեան: Նաեւ՝ համայնքին անուանացանկը սրբագրել ու թարմացնել, ել-նամակներ յղել գաղութի անդամներուն, ամուսնութեան, մկրտութեան եւ այլ հաստատագիրեր պատրաստել, Ազգային վարչութեան ատենագրութիւնները տպել եւ պահել, (filing) թղթածրարային դասաւորում եւ քարտուղարական այլ աշխատանքներ:

Աշխատանք կը տանի նաեւ հիւսիսային Էմիրութեանց հայ համայնքի հասցէագրքոյկի եւ հեռախօսային անուանացանկ պատրաստութեան մէջ, ապա կը հեռաձայնէ գաղութի անդամներուն՝ ստուգելու եւ սրբագրելու տեղեկութիւնները. պրպտումներ կը կատարէ նոր ժամանած հայերուն մասին եւ այլն:

Ազգային Վարչութիւնը հրատարակած է 1991, 1993, 1996, 2006, 2010 տարիներու հասցէագրքոյկները:

Նոյեմբեր 1995ին, Հոգշ. Տ. Բաբգէն Վրդ. Չարեանի մեկնումէն ետք, վարձուած բնակարանին մէջ կը շարունակուին քարտուղարութեան աշխատանքները, հանդիպումները, թատերական ու պարի փորձերը. հետագային թատրոնի եւ պարի փորձերը կը կատարուին պանդոկի մը մէջ:

Նոյեմբեր 1998-ին, համայնքը կ’ունենայ իր սեփական համալիրը՝  Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցին եւ Ազգ. Օհաննէսեան միօրեայ վարժարանը:

Եկեղեցւոյ քարտուղարութեան ստանձնած Սեդային կամաւոր պաշտօնը կը շարունակուի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ համալիրին մէջ, 1998 նոյեմբերէն – ապրիլ 1999, որմէ ետք, իր ասպարէզային աշխատանքին բերումով, ան կը դադրի պաշտօնէն: Ազգային Վարչութիւնը կ’ունենայ իր քարտուղարուհի-պաշտօնեան ամսական վարձատրութեամբ, որ շրջան մը ետք Հայաստան գաղթելով, Սեդա դարձեալ հրաւէր կը ստանայ ստանձնելու քարտուղարութիւնը փոխան ջնջին վարձատրութեան: Շաբաթը երկու օր, երեկոյեան 7 – 9, եւ ըստ աշխատանքի պահանջին:

 Պարարուեստ

Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններու հայ համայնքի ծաղկումի եւ մշակոյթի պահպանման աշխատանքներ կը տարուէին, եւ 1995-ին, կը ստեղծուի պարախումբ մը, որուն անմիջապէս կ’անդամկցի Սեդան եւ կը նկատուի հիմնադիր անդամներէն մէկը: առաջին պարուսոյցը կ’ըլլայ Խաչիկ Սապա: Ինչպէս նշուեցաւ, համայնքը չունէր իր կեդրոնը եւ պարախումբի փորձերը տեղի կ’ունենային  Շարժայի «Գարլթօն» պանդոկի թատերասրահին մէջ, շաբաթը երկու օր: Պարախումբը կ’ունենայ քանի մը պաշտօնական ելոյթներ: Հետագային, պարուսոյց գտնելու դժուարութեան պատճառով՝ կը դադրի: Նախապէս, Էմիրութիւններու մէջ, 1980-1982 տարիներուն ալ գործած է պարախումբ մը (26 հոգի) Ռաֆֆի Սիւլահեանի ղեկավարութեամբ, բայց զայն կարելի չէ եղած պահել հետեւողական փորձերու յարմար վայր չունենալու պատճսռով:

 «Թատրոն 81» ելոյթները

Սեդան 1996-էն մաս կը կազմէ «Թատրոն 81» խմբակին եւ թատերական ներկայացումներով հանդէս կու գայ գլխաւոր դերերով, ինչպէս՝ 

Հրայր Սողոմոնեանի  բեմադրութեամբ.

– Գրիգոր Զօհրապի «Փոստալ»ը (թատերգութեան վերածուած Մուշեղ Իշխանի կողմէ) եւ «Հաճի Տուրիկ»ը (17 մայիս 1996, Շարժայի «Քոնթինենթալ» պանդոկի թատերասրահ):

– Երուանդ Օտեանի «Թաղականին կինը»՝  տիկին Նուարդի դերով, (15 մայիս 1998, Շարժայի «Holiday Inn» պանդոկի թատերասրահ):

Մուշեղ Պետիրեանի բեմադրութեամբ. 

– Արտեմի Այվազեանի, Գարեգին Երիցեանի «Ուշ լինի, Նուշ լինի» (ուրախ օփերէթ, 3 արար)՝ Մարթայի դերով (23 մայիս 2002, Շարժայի Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ համալիր, Փիեռ Քէօսէեան սրահ:

Նորայր Գազանճեանի բեմադրութեամբ, Էմիրութիւններու Շարժայի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչի համալիրի Փիեռ Քէօսէեան սրահին մէջ ներկայացուած են հետեւեալ  հինգ թատերգութիւնները.

– Մուշեղ Իշխանի «Մեռնիլը որքան դժուար է», «Թատրոն 81», 7 մայիս 2004: Մայրը Ճօն Հէլըրի https://www.youtube.com/watch?v=HtV7VcxJlZc&t=68s

Համազգայինի «Մուշեղ Իշխան» մեկուսի մասնաճիւղի «Ժորժ Սարգիսեան » թատերական միաւորի ելոյթները.

– Ժագ Ս. Յակոբեանի «Կռունկը կը կանչէ»,  2012՝  Սրբուկի դերով:

– Ճորճ Աբելեանի «Միլիոնատէր եղանք Միլիոնատէր», 10 մարտ 2013՝ Սեդա-Սեւակին կինը:

– Յակոբ Պարոնեանի «Շողոքորթը», 20 մարտ 2015:

Հետագային այս խմբակը կը դադրեցնէ իր աշխատանքները ու գաղութը կը մնայ առանց թատրոնի:

Հոս տեղին է մէջբերել Շարժայի Ազգ. Օհաննէսեան միօրեայ վարժարանի տնօրէն Նշան Պասմաճեանի  (ներկայիս Աւստրալիոյ եւ Նոր Զելանտայի հայոց թեմի առաջնորդարանի դիւանապետ) 22 մայիս 2010-ին կատարած մէկ վկայութիւնը. «Սեդան կրնայ շատ լաւ օգնական ըլլալ ու Լենա Գազանճեանի հետ այս երկու տիկինները միասնաբար կրնան թատերական կեանքը, մեր թատերական մշակոյթի ջամբումը, որ սկսած էինք մի քանի հոգիով՝ դեռ 1981-ին «Թատրոն 81» ով, վերստին կազմակերպել եւ այս անգամ այնպէս որ  շարունակականութիւնը ապահովուի:  Ես Սեդային ու Լենային մէջ շարունակականութեան ջահը վառ պահելու մարմաջը միշտ տեսած եմ: Այս առիթ է այդպիսի իտէալ իրականացնելու»:

1997 նոյեմբերին, գործի նոր առիթով մը, Սեդա կը տեղափոխուի Տուպայ, ուր կը ստանձնէ աւելի բարձր պաշտօն մը. Administration Manager:

(Շարունակելի 1)