Արցախը պիտի ցոյց տայ, թէ մենք որքանո՞վ հաստատուած ու յառաջացած են որպէս հասարակութիւն եւ պետութիւն:
Դասականացած ոճով խոստումները լուծում չեն բերեր տագնապին: Պէտք է ձերբազատիլ այս ինքանպատակ ոճէն եւ ժողովուրդին ներկայանալ նոր բանաձեւումով մը, որ սերտուած ծրագիրներու ձեւաչափով միայն կրնայ արտայատուիլ:
Վէճերն ու տարակարծութիւնները բնական ու առողջ երեւոյթներ են, երբ կը ծագին ու կը դարմանուին ազգային շրջագիծի, ազգային հաստատութիւններու եւ ազգային շահերու լայն պարունակին մէջ:
Դպրոցը վաճառատուն մը չէ, ուր խնձորի փոխարէն կարելի է նարինջ ծախել, որովհետեւ խնձորը սուղ է կամ հասանելի չէ: Հոս սերունդի մը հոգեմտաւոր առողջութիւնն ու ընկերութեան կենսունակութիւնը խնդրոյ առարկաներն են, որոնց համար անկարելին իրապէ՛ս կարելի դարձնելու ճառաբանութիւնը պէտք է ամէն գնով կեանքի կոչել:
«Եթէ նոյնիսկ անձս դառնայ տողերուս կամ էջերուս միակ ընթերցողը, պիտի շարունակեմ գրել, ե՛ս ինծի համար, ի՛մ ընթերցող անհատիս համար, հայերէնով գրելու պապա՛կս գոհացնելու համար:»
Չիք հայրենիք առանց ժողովուրդի:
Չիք Հայաստան առանց հայրենի ժողովուրդի:
Չիք սփիւռք առանց հայրենիքի:
Կը սիրեմ քեզ, հայրինի՛ իմ ժողովուրդ:
Հայաստանը պէտք է ունենայ լեզուական յատուկ քաղաքականութիւն մը, որ իր նպաստը պիտի բերէ արևմտահայերու նոր ներգաղթին եւ հայրենիքին մէջ անոնց ամրապինդ ներկայութեան: Պէտք է ըլլայ այնպէս, որ արևմտահայերէն խօսողները, գրողներն ու արտայայտուողները խորթութիւն չզգան եւ հայրենիքէն ներս օտար չընկալուին:
Արդեօք ժամանակը հասած չէ՞, որ սփիւռքեան կառոյցներէն արտագաղթին համար պատասխանատուներ փնտռենք նաեւ «յանցաւոր» ժողովուրդէն դուրս:
Աննախընթաց հնարաւորութիւններով առլեցուն նոր աշխարհի մը դռները բանալով, արհեստագիտութիւնը գրեթէ հոմանիշ դարձաւ ժամանակակից քաղաքակրթութեան:
Տպագիր հայ մամուլը կ’ապրի տագնապ մը եւ այդ տագնապին մէկ կարեւոր պատճառը թերեւս նոյնինքն արդիականութեան եւ անցեալէն ժառանգուած իտէալականութեան բախումն է, յաճախ մէկը միւսին զոհելու մօտեցումին կամ անդիմագիծ ներդաշնակումի փորձերուն հետեւանքով։