Արցախը պիտի ցոյց տայ, թէ մենք որքանո՞վ հաստատուած ու յառաջացած են որպէս հասարակութիւն եւ պետութիւն:
Վերջին տարիներու Պուրճ Համուտի աննախընթաց հայաթափումը լրջօրէն կը մտահոգէ համայն հայութիւնը: Օրէ օր այս հայահոծ շրջանը կը գտնուի իր հայկական դիմագիծը կորսնցնելու եզրին: Հայուն ճակատագրուած է ըլլալ գաղթական, սակայն ուր որ գտնուած է, ան արագօրէն ընտելացած է շրջապատին ու նպաստած շրջանի բարգաւաճումին:
Իբրեւ լեզուական եւ մշակութային հարստութիւն` արեւմտահայերէնը առանցքային տարր է հայկական ամուր ինքնութեան պահպանման համար՝ աշխարհի մը մէջ, ուր մշակոյթներու փոխազդեցութեան մնայուն ընթացքը մէկը միւսը կլանելու ենթահողը կը դիւրացնէ:
Ներկայիս հայ քաղաքական միտքը բացայայտօրէն կ'ապրի կողմնորոշուելու անորոշութիւն մը: Այս օրերուն, «ռուսամէտ» եւ «արեւմտամէտ» հոսանքները դուրս եկած են քաղաքական շրջանակներէն եւ բաւական կարծրացած են հասարակական կեանքին մէջ, երբ պետական մակարդակի վրայ քննուելիք հարցերը անհատական թէ հաւաքական մակարդակներու վրայ կը կ'արծարծուին «ռուսամէտ» կամ «արեւմտամէտ» տրամաբանութեամբ:
Թէեւ երբեմն մրցակցութիւնը բնական երեւոյթ է եւ որոշ պարագաներու կը նպաստէ յառաջդիմութեան, սակայն ընդհանրապէս հաւաքական աշխատանքն է կայուն յաջողութեան եւ զօրութեան բանալին Հայաստանի, հայութեան եւ ընդհանրապէս մարդկութեան համար:
«Թատրոնը հաւաքական աքթ մըն է (...): Ան կը մեկտեղէ մեզ իբրեւ հաւաքականութիւն»:
Բազմաթիւ են նախաձեռնութիւնները յիշելու եւ գովաբանելու մօր մը անզուգական դերն ու նուիրումը։ Հայրերու համաշխարհային օրուան առթիւ սակայն, անհրաժեշտ է ընդգծել նաեւ հօր մը հիմնական դերը, ինչպէս նաեւ՝ յարգանքի մեր տուրքը մատուցել այն դէմքերուն, որոնք հայոց պատմութեան մէջ արժանաւորապէս նկատուած են հայրեր՝ կերտելով մեր ազգային դիմագիծն ու մշակոյթը։