Հասարակութեան մը համար ամէնէն վտանգաւորը ոչ թէ տնտեսական կամ զինուորական հարցերն են (անոնք հետեւանքներ են), այլ ընդհանրապէս հարցերուն նայելու միակողմանիութիւնը:
Միայն լոյսի մէջ կրնանք տեսնել մենք զմեզ ու մեր ճանապարհը, մեր աշխարհը: Տեսնել, ուր կը գտնուինք: Միայն լոյսով կրնանք տեսնել ճամբան ու չգահավիժիլ անդունդ:
Վստահ չեմ, որ մենք պատրաստ ենք խաղաղութեան: Մենք այնքա՛ն երկար պատերազմի հոտ շնչած ենք, որ նոյնիսկ վարդերը մեզի համար վառօդ կը բուրեն:
«Ընտրովի ընկալումը» կամ «կողմնակալ մեկնաբանութիւնը» եւ սեւ-ճերմակ մտածողութիւնը կողմնակալութեան երկու երեւոյթներ են, որոնք յաճախ կը ստիպեն մեզ ընդունելու ապատեղեկատուութիւնը առանց քննական վերլուծումի ենթարկելու զայն:
Մշակութային այս խաչագողերը խիստ վիրաւորուած են, որ տակաւին «տիեզերական վարդապետի» կոչում չեն ստացած ու հաւատաքննիչի դաժանութեամբ կը յարձակին որեւէ մէկուն վրայ, որ իրենց գործերը չի հաւնիր:
Լեհաստանի մէջ 2023 թուականի վերջաւորութեան լեհերէնով հրատարակուեցաւ «Քաղաքացիական բնակչութիւնը՝ Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմի կացութեան դիմաց. Կորուստի եւ տառապանքի մարդաբանութիւն» խորագրով հատորը:
Սփիւռքահայ կառոյցները չունին հաստատութենական (Institutional) մտածողութեան համակարգեր, զգալի է մեր հաստատութենական քաղաքականութեան անգոյութիւնը։
Փորձեցի փլուզումի եզրին հասնող, օր ցերեկով կենսունակ եւ ինքնավարութեամբ յատկանշուող կայուն կաղնիի նման սուրիահայ գաղութին մասին հարթակ մը պեղել։
Հալէպահայ արժանաւոր գրագէտներ, քաջածանօթ մտաւորականներ, հայ մամուլի յանձնառու հրապարակագիրներ ինչպէ՞ս պիտի չարտայայտուէին ու չարձագանգէին Սուրիոյ տագնապին մասին:
«Հալէպի ողբերգութիւն»-ը մեծ չափով գունազարդ լուսանկարներու, որակաւոր տպագրութեամբ հատորի մը խորագիրն է, 2017 թուին լեհերէնով հրատարակուած, 206 էջ ծաւալով։
Իրականութեան ընդունումը այնպէս, ինչպէս կայ՝ դժուար է: Դժուար է թէ՛ մէկ անձի, թէ՛ ամբողջ հասարակութեան մը համար: