Արմենակ Եղիայեան. տասը խորհուրդ արդի հայ գրողին

  1. Ձեր յօդուածը երկու համակարգչային էջէ աւելի թող չըլլայ. այլապէս միշտ պիտի վտանգուի անոր ընթերցումը:
  2. Խուսափինք կրաւորական բայերէ՝ ի հաշիւ չէզոք եւ ներգործական բայերու:

Մի՛ ըսէք ու գրէք՝

–Պոլիսը գրաւուեցաւ Սուլթան Ֆաթիհի կողմէ:

Այլ ըսէ՛ք ու գրեցէ՛ք՝

–Սուլթան Ֆաթիհ գրաւեց Պոլիսը:

3. Ենթական չկրկնենք էական բային հետ:

Չըսենք ու չգրենք՝

–Այս խնձորը համով խնձոր է:

Այլ ըսենք ու գրենք՝

–Այս խնձորը համով է:

Կամ՝

–Համով խնձոր է այս:

  1. Խուսափինք անորոշ դերբայէն՝ ի նպաստ բայանուններու:

Մի՛ ըէսք ու գրէք՝

–Նախագահ մը ընտրելը դժուարացաւ:

Այլ ըսէ՛ք ու գրեցէ՛ք՝

–Նախագահի մը ընտրութիւնը դժուարացաւ:

Մի՛ ըսէք ու գրէք՝

–Կողմերը մօտ են  զինադադար կայացնելու(ն):

Այլ ըսէ՛ք  ու գրեցէ՛ք՝

–Կողմերը մօտ են զինադադարի (մը) կայացումին:

 5. Խուսափինք որոշիչ յօդով օժտելէ յատուկ անունները:

Մի՛ ըսէք ու գրէք՝

–Գերմանիան կ’ուզէ, որ Ուքրանիան պարտուի:

Փութինը եւ Էրտողանը համաձայնեցան:

Այլ  ըսէք ու գրեցէք՝

–Գերմանիա կ’ուզէր, որ Ուքրանիա պարտուի:

Փութին եւ Էրտողան համաձայնեցան:

  1. Նախընտրել եզակին յոգնակիէն:

Մի՛ ըսէք ու գրէք՝

–Ան տաբատներ գնեց շուկայէն:

Այլ ըսէ՛ք ու գրեցէ՛ք՝

–Ան տաբատ գնեց շուկայէն:

Մի՛ ըսէք ու գրէք՝

–Թորոսը, Մարկոսը եւ Կիրակոսը այցելութիւններ տուին:

Այլ ըսէ՛ք ու գրեցէ:ք՝

–Թորոսը, Մարկոսը եւ Կիրակոսը այցելութիւն տուին:

Մի ըսէք ու գրէք՝

–Օդանաւերը ժամերով թռիչքներ կատարեցն:

Այլ ըսէք ու գրեցէ՛ք՝

–Օդանաւերը ժամերով թռիչք կատարեցին:

           7. Հոն ուր կարելի է՝ նախընտրել ա յօդակապը ե-էն:

Մի՛ ըսէք ու գրէք՝

այցեգին, այցեգիր, այցետոմս:

Այլ ըսէ՛ք  գրեցէ՛ք՝

այցագին, այցագիր, այցատոմս:

  1. Ել եւ ալ տարբերակներու պարագային միշտ նախընտրել ել-ը՝

ելլել/ելլալ,           գտնել/գտնալ,

մռնչել/մռնչալ,    վրնջել/վրնջալ:

     9. Չհոլովել ինքզինք(ս) դերանունը, որ հայցական է արդէն:

Մի՛ ըսէք ու  գրէք՝

ինքզինքիս-ինքզինքէս-ինքզինքովս…

Այլ ըսէ՛ք ու գրեցէք՝

ես իմ           – ես ինծի     -ես ինձմէ       -ես ինձմով

          –մենք մեզ     -մենք մեր   -մենք մեզի      -մենք մեզմէ       -մենք մեզմով

դուք ձեզ      -դուք ձեր    -դուք ձեզի     -դուք ձեզմէ                  -դուք ձեզմով

   10. Որեւէ օտար յատուկ անունի մէջ,– կը շեշտենք՝ մէ՛ջ,– չգրել է եւ օ տառերը, այլ գրել մի՛միայն ե եւ ո. օրինակ՝ Տը Կոլ, Պոտլեր, Մարսել, Ռոպեր, Լեյեն, Նեմեսիս, Պրոմեթէ եւ այլն՝ յարգելով հանդերձ նման անուններու պատմական ուղղագրութիւնը:

Եւ Տէր  ընդ Ձեզ,  ընդ ամենեսեանդ:

Շնորհաւոր Նոր տարի եւ Սուրբ ծնունդ:

Երջանիկ տարիներ աշխարհին, Հայաստանին, բոլորին ու բոլորիս:

[email protected]                                                                                 Արմենակ Եղիայեան

Լիբանան ծնած, հայ գաղթական ծնողներու զաւակ, մասնագիտութեամբ ատամնաբոյժ Արմենակ Եղիայեան 60-ականներէն սկսեալ բեղուն գործունէութիւն ունեցած է սփիւտքահայ եւ յատկապէս լիբանանահայ կրթական եւ մշակութային կեանքին մէջ: Մաս կազմած է Համազգայինի կեդրոնական վարչութեան, Լիբանանի Ազգային ուսումնական խորհուրդին, «Գէորգ Մելիտինեցի գրական մրցանակ»-ի դատակազմին եւ Կիլիկիոյ Աթոռին յառաջացուցած «Արեւմտահայերէնի պաշտպանութեան յանձնաժողով»-ին: Այս վերջինին պատուէրով պատրաստած է «Արեւմտահայերէնի ուղղագրական, ուղղախօսական, ոճաբանական ուղեցոյցը»՝ 760 էջ ծաւալով (անտիպ): Հեղինակն է «Մեսրոպեան տառերու ակունքները» աշխատութեան եւ հայկական նախակրթարաններու հայոց լեզուի «Ծիածան» դասագիրքերու շարքին, որ երկու տասնամեակ անընդմէջ կիրարկուեցաւ աւելի քան 10 երկիրներու հայկական համայնքներու վարժարաններուն մէջ: Արեւմտահայերէնի թարգմանած է Խաչատուր Աբովեանի «Վէրք Հայաստանի»-ն:
Վերջին տարիները կ’աշխատի «Ուղեցոյց»-ին վրայ, որ կը համատեղէ արեւմտահայերէնի ճամբով՝ այդ լեզուի արդի օգտագործողին առջեւ կուտակուած հարցերը:
Հարիւրաւոր յօդուածներով՝ ընդհանրապէս լեզուական-ուղղախօսական բնոյթի, աշխատակցած է եւ կը շարունակէ աշխատակցիլ սփիւռքահայ մամուլին:

Subscribe
Տեղեկացում
guest

1 Comment
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
Լուսին
Լուսին
4 months ago

Շնորհակալութիւն:

1
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x