Մարդը միշտ նոյն սափրիչին կ’երթայ, նոյն ատամնաբոյժին, նոյն խանութը:

Եթէ փոխէ, հաւանաբար նոյն արդիւնքը կը ստանայ: Բայց այսպէս աւելի հանգիստ է, երկուստէք զիրար լաւ հասկցած են:

Նոյնն է պարագան ֆիլմաշխարհի մէջ. բեմադրիչներ կան որոնք կ’աշխատին նոյն երաժիշտին, նոյն գրողին, նոյն cinematographer-ին, եւ նոյն դերասանին հետ: Ամենէն յատկանշական պարագաներէն են բեմադրիչ Steven Spielberg-ի₍₁₎ երեսուն տարուան եւ աւելի գործակցութիւնը երաժիշտ John Williams-ի₍₁₎ հետ եւ Martin Scorsese-ի գործակցութիւնը Robert De Niro-ի, Leonardo DiCaprio-ի եւ Steven Zaillian-ի հետ: Ըստ իս, այս երկու օրինակներուն մէջ ազատ ընտրութեան անունին տակ առանձնաշնորհումի ձեռքբերում կայ. ի վերջոյ, արտադրութեան մեծ ընկերութիւններ իրենց օրէնքներն ու շահերը ունին:

Կայ indie film (independent film) կոչուածը որ հոլիուուտեան ոճէն հեռու է, ուր ստեղծագործութեան եւ գործակիցներու ընտրութեան ազատութիւն կայ, սակայն դրամագլուխը աւելի քիչ է: Այս ոճի ֆիլմերու առաջնախաղը կ’ըլլայ ֆիլմերու փառատօներու ընթացքին, ինչպէս Սանտանս, Քանն, Թորոնթոյի միջազգային ֆիլմի փառատօն (TIFF), Պերլին, Վենետիկ, եւ հոնկէ ընթացք կ’առնեն:

Indie film-ի բեմադրիչ կը սեպուի Գահիրէ ծնած, գանատահայ Ատոմ Էկոյեանը₍₂₎: Էկոյեան ընդհանրապէս ինք կը գրէ, կը բեմադրէ եւ կ’արտադրէ իր ֆիլմերը, որոնք յատկանշուած են հոգեբանական խորքով, ոչ ժամանակագրական յաջորդականութեամբ պատկերներով, ուր անցեալը միշտ ներառուած է ներկայ դէպքին մէջ: Էկոյեանի ֆիլմերը, ինչպէս իւրաքանչիւր indie film, դանդաղ ընթացք, բարդ հոգեբանութիւն եւ ոչ աւանդական կառուցուածքով նիւթ ունին եւ այդ իսկ պատճառով ուղղուած են յատուկ հանդիսատեսի` համբերատար եւ կեդրոնացած:

Ատոմ Էկոյեան հանրածանօթ դարձաւ 1994-ի Exotica₍₃₎ ֆիլմով. հոգեբանական տրամա մը, որ կ’արծարծէ նիւթեր, ինչպէս՝ վիշտ, կերպարի անցեալէն մնացած բարդոյթներ եւ մարդկային յարաբերութիւն: Արժանացած է Քաննի ֆիլմի փառատօնի Palme D’Or-ի թեկնածութեան:  Այս ֆիլմին մէջ Ատոմ աշխատած է իրեն արդէն եւ մինչեւ օրս ծանօթ գործակիցներու հետ՝ cinematographer Paul Sarossy, երաժիշտ Mychael Danna եւ դերասաններ Bruce Greenwood, Elias Koteas, Sarah Polley եւ իր կինը` Արսինէ Խանճեան:

Exotica ֆիլմին կը յաջորդէ The Sweet Hereafter-ը₍₄₎ (1997), վերոյիշեալ գրեթէ նոյն գործակիցներուն հետ, եւ կ’արժանանայ զանազան մրցանակներու կողքին, օսքարի լաւագոյն բեմադրիչի եւ լաւագոյն Adapted Screenplay-ի թեկնածութիւններու, ինչպէս նաեւ` Քաննի ֆիլմի փառատօնի Palme D’Or-ի թեկնածութեան:

2002-ին մեզի ծանօթ «Արարատ»₍₅₎ ֆիլմն է. հայոց ցեղասպանութեան նիւթով իմ նախասիրած ֆիլմը:

Էկոյեան Հոլիուուտ մուտք կը գործէ 2005-ին, Where The Truth Lies ֆիլմով: Կ’աշխատի յայտնի անուններու հետ, ինչպէս Kevin Bacon, Colin Firth, Alison Lohman₍₆₎, չբացառելով cinematographer Paul Sarossy, երաժիշտ Mychael Danna-ն եւ Արսինէ Խանճեանը: Ֆիլմը կ’արժանանայ Cannes Film Festival-ի Palme D’Or-ի թեկնածութեան:

2009-ին հոգեբանական drama Chloe₍₇₎ ֆիլմին մէջ դարձեալ առիթը կ’ունենայ աշխատելու աստղ դերասաններու հետ՝ Julianne Moore-ի, Liam Neeson-ի եւ Amanda Seyfried-ի₍₇₎, Mychael Danna-ն մնալով սերտ գործակից:

2013-ին Devil’s Knot₍₈₎  (Colin Firth, Reese Witherspoon), 2014-ին The Captive (Ryan Reynolds, Rosario Dawson, Scott Speedman), իսկ 2015-ին Remember₍₉₎ (Christopher Plummer, Martin Landau) ֆիլմերով, իր հին ու սերտ գործակիցներուն հետ, միշտ կ’արժանանայ մրցանակներու կամ թեկնածութիւններու:

Եւ այսպէս Ատոմ Էկոյեան կը յաջողի Հոլիուուտ մուտք գործել առանց դաւաճանելու իր ոճին, ներկայացնելով մարդկային խոր զգացումներ, հոգեկան բարդ վիճակներ:

Շարունակելով իր ազատ ոճը, Էկոյեան 2019-ին կը բեմադրէ Guest of Honour ֆիլմը յայտնի David Thewlis-ի₍₁₀₎ գլխաւոր դերակատարութեամբ, մասնակցութեամբ Luke Wilson-ի եւ ի վերջոյ 2023ին՝ Seven Veils ֆիլմը գլխաւոր դերակատարութեամբ Amanda Seyfried-ի, բայց միշտ ու միշտ իր կողքին ունենալով cinematographer Paul Sarossy եւ երաժիշտ Mychael Danna: Seven Veils-ի առաջնախաղը տեղի ունեցաւ Toronto International Film Festival-ին եւ ցարդ արժանացած է գանատական զանազան մրցանակներու: Նշեմ որ աս ֆիլմի արտադրութեան ընկերութիւնն է XYZ Films որուն հիմնադիրներէն մէկն է Արամ Դերձակեան:

Իսկ ինչո՞ւ Էկոյեանի մշտական գործակցութիւնը նոյն անձերու հետ:  Մանաւանդ երբ indie film-ի մասին է խօսքը, նպատակը կ’ըլլայ ֆիլմին յաջողութիւնը իբր արուեստի ամբողջական գործ, եւ ոչ թէ օրինակ՝ աստղ անունի մը օգտագործումը ֆիլմը յաջողցնելու եւ տարածելու համար: Այնքան ատեն որ Paul Sarossy₍₁₁₎, Mychael Danna₍₁₁₎, Elias Kotias₍₁₁₎, Bruce Greenwood₍₁₁₎, Sarah Polley եւ բնականաբար Արսինէ Խանճեան₍₁₁₎ կը բաժնեն Էկոյեանի տեսիլքը, նպատակը եւ երազը, Էկոյեանի համար աւելի դիւրին եւ ինքնավստահ պիտի ըլլայ գործի անցնիլ: